درد پایین کمر و دنبالچه یا کوکسیدینیا (coccydynia) یک حالت دردناک است که در قسمت پایینی ستون فقرات و انتهای استخوان دنبالچه (coccyx) رخ میدهد. این درد معمولاً با فشار یا ضربه به این ناحیه ایجاد میشود و ممکن است با نشستن، رانندگی، دوچرخهسواری، رابطه جنسی یا خروج مدفوع تشدید شود. در این مقاله به بررسی علت درد پایین کمر و دنبالچه، علائم، تشخیص و درمان این نوع درد میپردازیم.
علت درد پایین کمر و دنبالچه
علت درد پایین کمر و دنبالچه میتواند عوامل مختلفی باشد . برخی از علل شایع این درد عبارتند از:
- ضربه یا آسیب به دنبالچه: این میتواند در اثر سقوط روی باسن، تصادف، ورزش یا زایمان اتفاق بیفتد. ضربه میتواند باعث جابجایی، شکستگی یا التهاب دنبالچه شود و درد را ایجاد یا تشدید کند.
- بارداری: در دوران بارداری، هورمونهایی ترشح میشوند که باعث شل شدن رباطهای اطراف دنبالچه میشوند تا فضای بیشتری برای جنین فراهم کنند. این میتواند باعث افزایش حساسیت و درد در این ناحیه شود. همچنین زایمان طبیعی میتواند فشار زیادی به دنبالچه وارد کند و آسیب دیدگی آن را افزایش دهد.
- نشستن طولانی مدت یا نامناسب: نشستن بر روی سطوح سخت، ناهموار یا بیراحتی میتواند فشار زیادی به دنبالچه وارد کند و باعث التهاب و درد شود. همچنین نشستن با وضعیت خمیده یا خم شدن به جلو میتواند تنش عضلات و رباطهای اطراف دنبالچه را افزایش دهد و درد را تشدید کند.
- بیماریهای ستون فقرات: برخی از بیماریهایی که میتوانند ستون فقرات را تحت تاثیر قرار دهند، مانند آرتروز، اسپوندیلولیستزیس، آرتریت پسوریاتیک یا استئوسارکوم میتوانند باعث التهاب، فشردگی یا آسیب دیدگی دنبالچه شوند و درد را ایجاد یا تشدید کنند.
- عفونتهای آنورکتال: برخی از عفونتهایی که میتوانند در ناحیه مقعد یا روده بزرگ رخ دهند، مانند آبسه پریآنال، فیستول آنال یا سرطان مقعد میتوانند باعث التهاب و درد در دنبالچه شوند.
علائم درد پایین کمر و دنبالچه
درد پایین کمر و دنبالچه معمولاً در قسمت پایینی ستون فقرات و انتهای استخوان دنبالچه احساس میشود پیش تر نیز به علت درد پایین کمر و دنبالچه پرداختیم . این درد ممکن است ضرباندار، تیز، سوزنسوزن، خارشی یا فشاری باشد. درد ممکن است با نشستن، رانندگی، دوچرخهسواری، رابطه جنسی یا خروج مدفوع تشدید شود و ممکن است به بالای کمر، باسن، ران یا پاها کشیده شود. برخی از علائم دیگری که ممکن است همراه با درد پایین کمر و دنبالچه باشند، عبارتند از:
- تورم، قرمزی یا گرمی در ناحیه دنبالچه
- تحرک محدود یا بیش از حد دنبالچه
- درد هنگام لمس کردن دنبالچه
- درد هنگام معاینه داخل رکتوم
- درد هنگام قاعدگی در زنان
- تب، لرز، تهوع یا اسهال در صورت وجود عفونت
تشخیص کوکسیدینیا یا درد دنبالچه
تشخیص کوکسیدینیا یا درد پایین کمر و دنبالچه معمولاً با گرفتن شرح حال کامل پزشکی و انجام معاینه فیزیکی انجام میشود. پزشک ممکن است از شما در مورد شدت، مدت، شروع، تشدید و تسکین درد، عوامل خطر، بیماریهای قبلی، داروها، فعالیتها و علائم همراه بپرسد.
- آزمایشها و تصویربرداریهای تشخیصی: پزشک ممکن است برای تایید تشخیص یا بررسی علت درد، از شما خواستار انجام برخی از آزمایشها و تصویربرداریهای تشخیصی باشد. برخی از روشهای متداول عبارتند از:
- آزمایش خون: برای بررسی علائم عفونت، التهاب یا بیماریهای خاص
- اندوسکوپی: برای بررسی وضعیت داخل روده بزرگ و مقعد
- رادیوگرافی: برای بررسی وضعیت استخوانها و مفاصل
- اسکنر کامپیوتری (CT): برای بررسی جزئیات بیشتر استخوانها و بافتها
- تصویربرداری با مغناطیس (MRI): برای بررسی وضعیت عضلات، رباطها، اعصاب و مغز
- سونوگرافی: برای بررسی وضعیت رحم، تخمدانها، پروستات و مثانه
- بیوپسی: برای بررسی نمونه بافت برای تشخیص سرطان یا بیماریهای دیگر
درمان درد پایین کمر و دنبالچه
درمان درد پایین کمر و دنبالچه بستگی به علت، شدت و مدت درد دارد. برخی از روشهای درمانی عبارتند از:
- استراحت: از فعالیتهایی که درد را تشدید میکنند، خودداری کنید و به بدن خود فرصت بدهید تا بهبود یابد.
- یخ یا گرما: از یخ یا گرما برای کاهش التهاب و تسکین درد استفاده کنید. از یخ در ۲۴ ساعت اول پس از آسیب استفاده کنید و سپس به گرما تغییر دهید.
- داروهای ضد درد: از داروهای ضد درد بدون نسخه، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپرین برای کاهش التهاب و درد استفاده کنید. از مصرف بیش از حد یا بلند مدت این داروها خودداری کنید و با پزشک خود مشورت کنید اگر عوارض جانبی داشتید.
- تغییر وضعیت: از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید و وضعیت خود را به طور متناوب تغییر دهید. از خم شدن به جلو یا خمیده نشستن خودداری کنید و سعی کنید کمر خود را صاف نگه دارید.
- ورزش: از ورزشهایی که قدرت، انعطافپذیری و استقامت عضلات اطراف دنبالچه را افزایش میدهند، استفاده کنید. برخی از ورزشهای مناسب عبارتند از پیادهروی، شنا، یوگا و تایچی. از ورزشهایی که فشار زیادی به دنبالچه وارد میکنند، مانند دویدن، پرش، دوچرخهسواری یا وزنهبرداری خودداری کنید.
- درمان پزشکی: اگر درد شما شدید، مزمن یا با درمان خود مراقبتی بهبود نمییابد، پزشک ممکن است از شما خواستار انجام برخی از روشهای درمانی پزشکی باشد. برخی از روشهای متداول عبارتند از:
- تزریقات: پزشک ممکن است از تزریقاتی مانند کورتیکواستروئید، بوتاکس یا مواد محرک رشد استفاده کند تا التهاب و درد را کاهش دهد و ترمیم بافت را تسریع کند. این تزریقات معمولاً تحت راهنمایی تصویربرداری انجام میشوند و ممکن است چندین بار تکرار شوند.
- فیزیوتراپی: پزشک ممکن است شما را به یک فیزیوتراپیست مراجعه دهد تا با استفاده از روشهایی مانند ماساژ، الکتروتراپی، گرما، سرما، اولتراسوند یا لیزر درمانی، درد و التهاب را کاهش دهد و عملکرد دنبالچه را بهبود بخشد.
اوزون درمانی یکی از درمانهای موثر در درمان درد دنبالچه
اوزون درمانی یک روش درمانی جدید و نوین است که با استفاده از اوزون، یک گاز طبیعی که دارای خواص ضد التهابی، ضد عفونی و تحریک کننده ترمیم بافت است، درد و التهاب را کاهش میدهد. اوزون درمانی برای درمان بسیاری از بیماریهای مختلف، از جمله درد پایین کمر و دنبالچه، مورد استفاده قرار میگیرد.
اوزون درمانی چگونه انجام میشود؟
اوزون درمانی با تزریق اوزون به داخل بافتهای آسیب دیده انجام میشود. این تزریق معمولاً تحت راهنمایی تصویربرداری انجام میشود تا دقت بالایی داشته باشد. اوزون باعث میشود که بافتهای آسیب دیده اکسیژن بیشتری دریافت کنند و فرایند ترمیم را تسریع کنند. همچنین اوزون با کشتن باکتریها، ویروسها و قارچهای عامل عفونت، عفونت را کنترل میکند و با کاهش ترشح سیتوکینهای التهابی، التهاب و درد را کاهش میدهد.