دیسک کمر چیست؟ از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده ؟
ستون فقرات از ۳۳ مهره تشکیل شدهاست و بین این مهرهها دیسکهای اسفنجی وجود دارد که نقش مهمی در عملکرد ستون فقرات به عهده دارند. دیسکهای بین مهرهها بهعنوان ضربهگیر عمل میکنند و باعث میشوند، حرکت در هر جهتی امکانپذیر باشد. دیسک ستون فقرات، دارای دو بخش هسته و حلقه است. بخش هسته یک مرکز نرم و ژلهمانند است. حلقه در قسمت بیرونی قرار دارد که سخت و لاستیکی است. زمانی که دیسک آسیب ببیند، باعث مشکلات بسیار زیادی از جمله فشار به عصب میشود. در این شرایط کمردردهای شدیدی ایجاد میشود و حتی ممکن است درد به پاها برسد. در این مقاله راه های درمانی را بررسی کرده و بیان میکنیم که از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده ؟ مشکلات در دیسک به دو حالت بروز میکند: دیسک برآمده و پارگی یا فتق دیسک.
پیشگیری از دیسک کمر
دیسک کمر یکی از شایعترین بیماریهای ستون فقرات است که میتواند باعث درد شدید و محدودیت حرکتی شود. دیسک کمر زمانی اتفاق میافتد که دیسکهای اسفنجی بین مهرههای کمری فشار زیادی را تحمل کنند و به صورت جزئی یا کامل از جای خود خارج شوند. این موضوع میتواند باعث فشار بر روی ریشههای عصبی شود و علائمی مانند درد، بیحسی، گزگز، ضعف و افتادگی پا ایجاد کند.
برای پیشگیری از دیسک کمر، چندین راه وجود دارد که میتوانید به آنها توجه کنید.
برخی از این راهها عبارتند از:
- تمرینات ورزشی منظم: ورزش کردن به صورت منظم میتواند به قوی کردن عضلات پشت و شکم کمک کند که نقش مهمی در حمایت از ستون فقرات دارند. همچنین ورزش کردن میتواند به بهبود گردش خون و تغذیه دیسکها کمک کند. برای پیشگیری از دیسک کمر، تمریناتی مانند پیادهروی، شنا، دوچرخهسواری، یوگا و پیلاتس مناسب هستند. از تمریناتی که باعث فشار زیاد بر روی کمر میشوند مانند بلند کردن وزنههای سنگین، پرش، دویدن و خم شدن ناگهانی اجتناب کنید. در ادامه بیان میکنیم که از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده ؟
- روش ایستادن و نشستن صحیح: وضعیت بدن شما در طول روز میتواند تأثیر بسیاری بر سلامت ستون فقرات شما داشته باشد. برای پیشگیری از دیسک کمر، سعی کنید که همیشه کمر خود را صاف و محکم نگه دارید و از خم شدن یا پیچ خوردن کمر خودداری کنید. هنگام ایستادن، وزن بدن خود را به طور مساوی بر روی هر دو پا توزیع کنید و از کفشهایی با پاشنه بلند یا بسیار پایین استفاده نکنید. هنگام نشستن، از صندلیهایی با پشتی که حمایت کافی از کمر را فراهم میکند استفاده کنید و پاهای خود را روی زمین یا یک پایه قرار دهید. از نشستن در یک وضعیت بیش از ۳۰ دقیقه پیاپی خودداری کنید و بین این مدت از جای خود بلند شده و حرکت کنید.
- کنترل وزن: اضافه وزن میتواند باعث ایجاد فشار بیشتر بر روی دیسکهای کمر شود و خطر دیسک کمر را افزایش دهد. برای پیشگیری از دیسک کمر، سعی کنید که وزن خود را در حد نرمال نگه دارید و از رژیمهای غذایی سالم و متعادل استفاده کنید. همچنین می توانید از رژیم لاغری اصولی نیز استفاده کنید. از مصرف بیش از حد کالری، چربی، شکر و نمک خودداری کنید و میزان مصرف مواد غذایی حاوی فیبر، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی را افزایش دهید.در ادامه بیان میکنیم که از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده ؟
- استفاده از تکیهگاه کمری: تکیهگاه کمری یک وسیله است که میتواند به حمایت از کمر و کاهش فشار بر روی دیسکها کمک کند. برای پیشگیری از دیسک کمر، میتوانید از تکیهگاه کمری در زمانهایی که کارهای سنگین انجام میدهید یا در موقعیتهایی که کمر شما در معرض آسیب است استفاده کنید. اما مراقب باشید که از تکیهگاه کمری بیش از حد استفاده نکنید زیرا میتواند باعث ضعیف شدن عضلات کمر شود. همچنین از تکیهگاههایی که برای شما مناسب نیستند یا اندازهشان با اندازه کمر شما همخوانی ندارد استفاده نکنید.
در فیلم زیر میتوانید تمرینات ورزشی مناسب دیسک کمر را مشاهده کنید.
چگونه به بهبودی دیسک بیرون زده کمک کنیم؟ از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده؟
درمان دیسک بیرون زده یا فتق دیسک بستگی به شدت علائم و میزان آسیب به نخاع یا ریشههای عصبی دارد. در بسیاری از موارد، درمانهای کمتهاجم مانند استراحت، دارو، تزریق، فیزیوتراپی یا ماساژ میتوانند کمک کنند. اما در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی باشد. در ادامه به برخی از روشهای درمان دیسک بیرون زده میپردازیم و بیان میکنیم که از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده ؟
استراحت
استراحت میتواند به کاهش التهاب و درد در ناحیه کمر کمک کند. اما استراحت بیش از حد ممکن است باعث ضعف عضلات و کاهش انعطافپذیری شود. بنابراین، توصیه میشود که استراحت را با فعالیتهای سبک مانند راه رفتن، شنا یا چرخدوان تناوب دهید.
دارو
داروهای ضد درد مانند پاراستامول، ترامادول یا کدئین میتوانند به کاهش درد در ناحیه کمر کمک کنند. اما این داروها ممکن است عوارض جانبی مانند خوابآلودگی، تهوع، یبوست یا اعتیاد داشته باشند. بنابراین، باید با دقت و طبق تجویز پزشک مصرف شوند.
داروهای ضد اسپاسم مانند باکلوفن، تیزانیدین یا دیازپام میتوانند به کاهش اسپاسم عضلانی در ناحیه کمر کمک کنند. اما این داروها ممکن است عوارض جانبی مانند خوابآلودگی، سرگیجه، خشکی دهان یا اختلال در تعادل داشته باشند. بنابراین، باید با دقت و طبق تجویز پزشک مصرف شوند.
تزریق
تزریق مواد مختلفی مانند کورتیکواستروئید، بوتاکس، مایعات مفصلی یا مواد ضد التهاب میتواند به کاهش التهاب و درد در ناحیه کمر کمک کند. این تزریقها معمولاً توسط یک پزشک متخصص در ناحیه مورد نظر انجام میشوند. اما این تزریقها ممکن است عوارض جانبی مانند عفونت، خونریزی، آسیب به عصب یا واکنش آلرژیک داشته باشند. بنابراین، باید با دقت و طبق تجویز پزشک انجام شوند.در ادامه بیان میکنیم که از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده ؟
فیزیوتراپی یا ماساژ
فیزیوتراپی یا ماساژ میتواند به بهبود عملکرد و انعطافپذیری ستون فقرات کمک کند. این روشها شامل تمرینهای تقویت کننده و کششی، درمان گرما یا سرما، الکتروتراپی، اولتراسوند، لیزر یا اکوپانکچر هستند. این روشها میتوانند به کاهش درد، التهاب و اسپاسم عضلانی در ناحیه کمر کمک کنند. اما این روشها ممکن است عوارض جانبی مانند آسیب به پوست، سوختگی، آسیب به عصب یا عفونت داشته باشند. بنابراین، باید با دقت و طبق تجویز پزشک انجام شوند.
جراحی
جراحی ممکن است در مواردی که درمانهای کمتهاجم پاسخگو نباشند یا علائم شدید و غیرقابل تحمل باشند، لازم باشد. جراحی میتواند به رفع فشار و آسیب به نخاع یا ریشههای عصبی کمک کند. انواع مختلفی از جراحی برای درمان دیسک بیرون زده یا فتق دیسک وجود دارد که یکی از آنها عمل بسته دیسک میباشد .
از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده ؟
دیسک کمر ممکن است با گذشت زمان و انجام درمانهای مناسب بهبود یابد. اما از کجا بفهمم دیسک کمرم خوب شده ؟ برای این منظور، میتوانید به چند نکته توجه کنید:
- کاهش یا رفع علائم عصبی: علائم عصبی دیگری که میتوانند ناشی از دیسک کمر باشند، بیحسی، گزگز، ضعف و افتادگی پا هستند. این علائم نشاندهنده فشار بر روی ریشههای عصبی است که میتواند باعث آسیب دائمی به عصبها شود. برای بررسی وضعیت عصبهای خود، میتوانید تستهای سادهای مانند تست قدرت عضلانی، تست حسی و تست عملکردی انجام دهید. اگر این تستها نشان دهند که علائم عصبی شما کاهش یافته یا رفع شدهاند، این نشانهای از بهبود دیسک کمر شما است.
- افزایش محدوده حرکت: دیسک کمر میتواند باعث کاهش محدوده حرکت کمر شود و شما را در انجام کارهای روزمره مانند خم شدن، برداشتن، چرخش و انحنا محدود کند. برای سنجش محدوده حرکت کمر خود، میتوانید از یک نوار اندازهگیری یا یک زاویهسنج استفاده کنید و میزان خم شدن، برداشتن، چرخش و انحنای کمر خود را اندازهگیری کنید. اگر این اندازهگیریها نشان دهند که محدوده حرکت کمر شما افزایش یافته است، این نشانهای از بهبود دیسک کمر شما است.
- بازگشت به فعالیتهای عادی: دیسک کمر میتواند شما را در انجام فعالیتهای عادی خود مانند کار، تحصیل، ورزش، سرگرمی و اجتماعی مشکلزا کند. برای ارزیابی وضعیت خود، میتوانید از چکلیستهایی مانند اندازهگیری درجه مشکلات کمر (ODI) یا اندازهگیری درجه مشکلات عمومی (SF-36) استفاده کنید و میزان تأثیر دیسک کمر بر کیفیت زندگی خود را ارزیابی کنید. اگر این چکلیستها نشان دهند که شما میتوانید به فعالیتهای عادی خود بازگردید یا مشکلات شما کاهش یافتهاند، این نشانهای از بهبود دیسک کمر شما است.